Chaoot Jan Rooduijn schreef in De Volkskrant over de bitcoin: de burger heeft meer vrijheid, maar de cybercriminelen hebben vrij spel. Wat zijn de voordelen?
Natuurlijk is bitcoin niet het enige middel dat deze cyberaanval mogelijk maakte. Minstens zo essentieel was een beveiligingslek in Windows dat al een paar jaar geleden is ontdekt door de Amerikaanse veiligheidsdienst NSA. De dienst hield dit lek echter voor zich om het te gebruiken in hun afluistersoftware. Pas toen deze software door hackers werd gestolen en publiek gemaakt, werd ook het beveiligingslek openbaar. Microsoft heeft meteen een update uitgebracht om het lek te dichten, maar die bleek dit weekend op veel computers nog niet geïnstalleerd.
Toch is ook bitcoin een belangrijke katalysator van dit soort cybercriminaliteit. Vroeger verspreidde men virussen voor de technische uitdaging, als politieke boodschap, of voor de lol. Bitcoin, met zijn anonieme betalingen, maakt het veel gemakkelijker om er malicieus geld mee te verdienen. Als de hackers, in plaats van een bitcoinadres, een bankrekening gebruikt zouden hebben voor de betaling van losgeld, dan zou die bank door opsporingsdiensten gesommeerd worden de gegevens van de hackers te openbaren. Bij bitcoin is daar geen centrale instantie voor.
Een ander voorbeeld van cybercriminaliteit met behulp van bitcoin zagen we nog maar twee weken geleden. Toen bleek dat een hacker nog niet uitgebrachte afleveringen van series van o.a. Netflix in handen had weten te krijgen. In een open brief vroeg hij Netflix zo’n 40 duizend euro aan bitcoins over te maken, om te voorkomen dat de afleveringen openbaar gemaakt werden. Netflix besloot niet te betalen en daarom staat nu het nieuwe seizoen van Orange Is the New Black online.
Andere voorbeelden zijn ook denkbaar: hackers zouden toegang kunnen krijgen tot bedrijfsgeheimen of compromitterende gegevens van politici. In al deze gevallen geldt dat bitcoin het gemakkelijker – en dus aantrekkelijker – maakt om geld te verdienen met cybercriminaliteit.
Is bitcoin te reguleren, zodat het niet meer mogelijk is om anonieme betalingen te doen? Dat is moeilijk. In China zijn op last van de overheid alle bedrijven die zich puur richten op het handelen in bitcoin gesloten. Ook in Nederland staat dit soort bedrijven onder strenger toezicht dan vroeger: de grootste bitcoin-in- en verkoper van Nederland, Bitonic, verifieert tegenwoordig de identiteit van mensen die meer dan 50 euro per week willen uitwisselen.
Toch is het in beide landen mogelijk je bitcoins in producten om te zetten. Allereerst zijn er technieken om je bitcoins wit te wassen, zodat niet meer te zien is waar jouw bitcoins vandaan komen. Daarnaast zijn er steeds meer winkels die bitcoins accepteren om producten bij te kopen. Ook kun je kleine hoeveelheden verkopen aan particulieren via localbitcoins.com. Er zijn ook online zwarte markten waar grote hoeveelheden bitcoins worden omgeruild voor cash. Het uitgeven van illegaal verkregen bitcoins lijkt dus niet veel moeilijker dan het uitgeven van illegaal verkregen cash geld.
In de discussie over bitcoin zijn, net als vaker bij een nieuwe technologie, grofweg drie kampen te onderscheiden. De idealisten die bitcoin zien als geweldige technologische vooruitgang, die bijvoorbeeld de macht van banken beperkt door burgers zelf in staat te stellen grote hoeveelheden geld te beheren. Daarnaast zijn er mensen die het ermee eens zijn dat bitcoin de wereld gaat veranderen, maar die vrezen dat de overheid haar greep op geldstromen zal verliezen.
Het laatste kamp bestaat uit degenen die denken dat het wel mee zal vallen met de invloed van bitcoin. Veel mensen uit die hoek zien bitcoin als een klassiek voorbeeld van Ponzifraude, waarbij, grof gezegd, een in principe waardeloos product alleen maar waarde krijgt omdat mensen er geld in investeren, totdat de bubbel knapt.
De cyberaanval van het afgelopen weekend maakt dat laatste zeer onwaarschijnlijk. Bitcoin als technologie verandert de wereld wel degelijk, al is het alleen al door cybercriminaliteit een stuk lucratiever te maken. De maatschappij moet hierop reageren door een groter deel van de politiemacht in te zetten op computercriminaliteit en te zorgen voor de bijscholing die daarbij nodig is. Ook moeten burgers en bedrijven zich bewust worden van de verhoogde dreiging van dit soort aanvallen en zich daartegen beter wapenen.
Wat betreft de discussie over bitcoin zijn de idealisten uit het eerste kamp nu aan zet. Hoe en wanneer zullen burgers profijt hebben van deze nieuwe technologie? En zijn deze voordelen er voor iedereen, of slechts voor hen die geloven in een libertarische utopie, waar burgers dan wel meer vrijheid, maar criminelen ook meer vrij spel hebben?
Benieuwd geworden naar de macht binnen de wereld van bitcoins en blockchains? Op 7 maart besteden wij tijdens het evenement ‘Schaduwmacht’ onder andere aandacht aan deze fenomenen.